Mak polny (Papaver rhoeas L.)
Roślina jednoroczna, czasem dwuletnia z rodziny makowatych, pochodząca przypuszczalnie ze strefy śródziemnomorskiej. Obecnie występuje dziko w wielu krajach europejskich. W Polsce rośnie pospolicie na niżu i w strefie podgórskiej jako chwast pól uprawnych i ugorów.
Łodygi maku są rozgałęzione, wysokości do 90 cm, odstająco owłosione. Liście owłosione. Kwiaty duże, promieniste, o płatkach okrągławych, purpurowo- lub brudnoczerwonych, w nasadzie zwykle z czarną plamą.
Do celów leczniczych zbiera się od maja do sierpnia płatki rozkwitających kwiatów maku polnego, delikatnie, unikając zgniatania lub załamywania ich w palcach szybko suszy. W suszeniu płatki zmieniają barwę z czerwonej na różowofioletową. Załamane przy zrywaniu, ciemnieją w czasie suszenia i nie nadają się do użytku. Należy je odrzucić. Płatki przechowuje się w miejscu suchym, szczelnie opakowane i chroni od światła.
Kwiat maku polnego zawiera jako podstawowy związek alkaloid readynę o budowie odmiennej od szkieletu typowych alkaloidów izochinolinowych, należy do tzw. papawerubin. Ponadto występują w nim alkaloidy izochinolinowe, antocyjany, kwasy organiczne (np. mekonowy), fitosterol, do 10% związków śluzowych i sole mineralne.
Związki zawarte w kwiecie działają słabo powlekająco na błony śluzowe górnych dróg wdechowych, zmniejszają stany ich podrażnienia, pobudzają fizjologiczne ruchy nabłonka rzęskowego i ułatwiają odkrztuszanie. Jednocześnie hamują nadmierne odruchy kaszlowe. Kwiat maku podawany dzieciom i młodzieży oraz osobom starszym powoduje przejściowe uspokojenie, a czasem senność.
Odwary z kwiatów maku polnego stosuje się wewnętrznie w nieżytach jamy ustnej i gardła, w uporczywym suchym kaszlu ze skąpą wydzieliną oraz w bólu gardła i chrypce. Korzystne jest łączenie z innymi surowcami o działaniu wykrztuśnym, jak np. kwiat pierwiosnka. Odwary podaje się też jako środek uspokajający w nadmiernej pobudliwości i bezsenności wywołanej m.in. uporczywym kaszlem, zwłaszcza u dzieci i osób w wieku podeszłym.
Zewnętrznie odwary z maku polnego służą do płukania w zapaleniu jamy ustnej, dziąseł i gardła, do irygacji w stanach zapalnych pochwy oraz do przymoczek w zapaleniu powiek i spojówek.
Nie należy przekraczać zalecanych dawek, gdyż może to spowodować nudności oraz senność.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz